Kỹ năng sống cho trẻ mầm non

Một nghiên cứu gần đây về sự phát triển trí não của trẻ cho thấy khả năng giao tiếp, khả năng biết tự kiểm soát, thể hiện các cảm giác của mình, biết cách ứng xử phù hợp và biết tự cách giải quyết các vấn đề cơ bản một cách tự lập rất quan trong đối với trẻ mầm non. Kỹ năng sống của trẻ bao gồm rất nhiều kỹ năng: Kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng vệ sinh, kỹ năng thích nghi với môi trường sống, kỹ năng phòng chống tai nạn, kỹ năng hợp tác chia sẻ.

Đối với trẻ mầm non, rèn kỹ năng sống cho trẻ là rèn luyện kỹ năng ứng xử hợp lý các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc sinh hoạt theo nhóm, rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ bảo vệ sức khỏe, kỹ năng phòng chống tai nạn, rèn luyện kỹ năng ứng xử văn hoá ….   

Kỹ năng giao tiếp ứng xử

Ngay từ khi bé chào đời, thì giao tiếp đã là một kỹ năng quan trọng giúp bé tồn tại và phát triển, bé giao tiếp qua ánh mắt, qua các cử động của tay chân và đặc biệt là qua tiếng khóc... Khi biết nói ở lứa tuổi lên 3, thì bé bắt đầu sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp, đồng thời với khả năng bộc lộ cảm xúc thông qua giao tiếp phi ngôn ngữ qua ánh mắt với những nét mặt và các dấu hiệu của cơ thể, nếu được đáp ứng đầy đủ sẽ giúp cho bé hình thành sự tự tin vào bản thân cũng như xây dựng những mối tương giao với mọi người xung quanh.

Vì thế kỹ năng giao tiếp được xem là một năng lực cần thiết cho trẻ mở rộng quan hệ từ trong gia đình cho đến ngoài xã hội. Đây là một kỹ năng phức tạp bao gồm nhiều yếu tố khác nhau, vì thế ngoài năng lực nội tại của trẻ, phụ huynh cũng cần quan tâm giúp trẻ phát triển về kỹ năng giao tiếp bằng cách kích thích nhiều giác quan, mà chủ yếu là nghe - nhìn và đụng chạm. 

Kỹ năng vệ sinh

Sạch sẽ, gọn gang, ngăn nắp là một trong những kỹ năng sống cơ bản cần dạy cho trẻ nhỏ. Trẻ em cần phải học cách đánh răng và súc miệng sạch sẽ. Hãy khen ngợi hay thưởng cho trẻ khi chúng biết cách giữ vệ sinh sạch sẽ và có lối sống lành mạnh, bao gồm cả ăn uống, vệ sinh cá nhân và tập thể dục thường xuyên.   

Kỹ năng thích nghi với môi trường sống

Con người có hai loại tính khí chính là tính hướng nội và tính hướng ngoại, việc tập cho trẻ làm quen với đám đông phải dựa trên tính cách của các bé, bố mẹ nên hiểu con thuộc loại tính khí nào! Với trẻ hướng ngoại thì chúng ta không cần lo ngại, vì trẻ thường có xu thế thích đám đông, thích sự ồn ào vui vẻ, náo nhiệt, thích các hoạt động tập thể. Còn với trẻ hướng nội thì trẻ sẽ ngại tiếp xúc với đám đông, có vẻ như rụt rè nhút nhát. Nhưng các em cũng có những ưu điểm để có thể thành công, đôi khi còn tốt hơn cả trẻ hướng ngoại nếu được sự định hướng đúng cách của bố mẹ.

Chúng ta có thể giúp con quen dần với đám đông qua việc cho trẻ đi chơi công viên, tham gia các hoạt động ở nhà thiếu nhi, và đưa con đến nhà sách, siêu thị để có thể chọn lựa các loại sách hay những món đồ dùng cho gia đình. Cũng có thể tập cho trẻ việc đi mua hàng cùng với bố mẹ, tập cho trẻ cầm tiền trả cho người bán và khi trẻ lớn hơn, trên 6 tuổi thì tập cho trẻ đi mua những món lặt vặt cho gia đình.

Ngoài ra, trong việc hòa nhập với xã hội, chúng ta cũng cần tập cho trẻ những thói quen ứng xử với một phong cách văn minh, lịch sự:

Kỹ năng phòng chống tai nạn

Một trong những kỹ năng đó là kỹ năng phòng chống tai nạn, biết tự bảo vệ mình vô cùng cần thiết. Ngay từ nhỏ, trẻ cần được giáo dục kỹ năng ứng biến khi gặp các tình huống khó khăn. Đó chính là những kỹ năng mà trẻ cần được trang bị để đề phòng bất trắc xảy ra.

Với trẻ mẫu giáo bé, trẻ còn nhỏ tuổi , kinh nghiệm sống chưa có nên kỹ năng phòng chống tai nạn ở trẻ còn hạn chế. Trẻ chưa nhận thức được mối nguy hiểm xảy ra xung quanh trẻ và cách nhận biết, phòng tránh và xử lý cho phù hợp.

Kỹ năng ứng xử văn hoá.

Cách cư xử và sự tôn trọng không thể tách rời nhau. Trẻ em bắt đầu phát triển sự tôn trọng người khác trước tiên bằng cách tôn trọng bố mẹ. Trẻ em cần được dạy dỗ để hành xử lễ phép với các đấng sinh thành. Điều đó có nghĩa là trẻ em không nên được phép gọi bố mẹ (hoặc bất kỳ người lớn nào) bằng tên của họ, làm gián đoạn cuộc trò chuyện của người lớn trừ khi có việc khẩn cấp, hoặc ném cơn giận dữ khi chúng không thỏa mãn điều gì. Uốn nắn những cách thức sống văn minh cho bé ngay từ bây giờ sẽ là công cụ giúp bé trở thành một người lịch thiệp về sau.