Cha mẹ và con

Cuộc sống luôn thay đổi và con người cũng không nằm ngoài quy luật tất yếu ấy. Duy chỉ có tình cảm gia đình thì mãi như sợi dây vô hình cứ gắn kết con người với nhau chẳng hề đổi thay. Mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái ngày càng được bồi đắp thêm, tạo cho mỗi chúng ta nguồn sức mạnh diệu kì để vượt qua mọi sóng gió trong cuộc đời. Làm sao để cha mẹ và con cái luôn hiểu nhau, tránh được những xung đột bất ngờ có thể xảy ra bất kì lúc nào, ta hãy cùng tìm hiểu thêm trong một vài nội dung sau:

1. Cha mẹ và con cái thường có sở thích và mối quan tâm khác nhau

Nếu một bên đạt được mong muốn của mình thì đồng nghĩa sở thích của bên còn lại bị lấn át. Điều này sẽ gây nên những cảm xúc tiêu cực cho người khác, có thể đó là sự bực tức, phật ý hay phẫn nộ. Khi sở thích bị đụng chạm sẽ gây ra ảnh hưởng đối với cha mẹ và con cái như nhau. Ví dụ: Vào buổi tối, cả nhà cùng ngồi xem tivi, nhưng cậu con trai thích xem phim hoạt hình, bố thì vô cùng hâm mộ bóng đá, dự định xem trận đấu truyền hình trực tiếp, còn mẹ chờ từng giây đến giờ phát sóng tập tiếp theo của bộ phim truyền hình. Vậy là ai cũng trông ngóng, chờ đợi cả ngày dài mới đến lịch phát sóng nội dung yêu thích của mình, rất khó để từ bỏ. Trong trường hợp này, mỗi phụ huynh có cách nghĩ, cách giải quyết theo hướng khác nhau. Ai cũng mong muốn, tốt hơn hết là đừng để xảy ra xung đột. Và cơ bản đó là ý kiến rất hay. Tuy nhiên, không phải tất cả chúng ta đều có thể đảm bảo rằng những sở thích của cha mẹ và con cái không ảnh hưởng gì đến nhau, nếu không nói là đốii lập. Không nhiều những trường hợp sở thích của cha mẹ và con cái lúc nào cũng trùng nhau. Khi xảy ra xung đột, một số phụ huynh cố giữ lập trường của mình, nhưng để gia đình hòa thuận, cách duy nhất là chúng ta cần nhường nhịn nhau. Ai cũng cố đạt được những gì mình muốn mà không quan tâm tới sở thích của người khác thì sao có thể tránh được xung đột xảy ra. Cần tìm ra phương pháp giải quyết xung đột có tính xây dựng: cả cha mẹ và con cái đều thắng cuộc. Ta phải chắc chắn rằng trong khi trò chuyện, lắng nghe , phân tích chi tiết sẽ truyền đạt cho con cái hiểu được cảm xúc của cha mẹ; đồng thời hiểu rõ vấn đề của con: con muốn và không muốn gì, cần thiết hay quan trọng, những gì con thấy khó khăn…Sau đó hãy sử dụng hình thức thông điệp, để con biết chắc rằng cha mẹ rất quan tâm đến vấn đề của con, từ đó con cũng sẵn sàng lắng nghe cha mẹ và cùng tham gia giải quyết vấn đề chung. Kết quả tốt nhất chúng ta nên chọn cách mà mọi người đều nhất trí.

2. Làm thế nào đưa trẻ vào khuôn khổ

Đưa được trẻ vào khuôn khổ là điều mong ước của nhiều cha mẹ. Và để giải được bài toán này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là sự phát triển nội tâm và tính trách nhiệm của trẻ. Nếu chúng ta không hiểu được những vấn đề tâm lý, những lo lắng hay niềm vui của cha mẹ và con cái, thì không thể chấn chỉnh kỷ luật được. Trẻ không chỉ cần trình tự và quy tắc mà chúng còn muốn và chờ đợi những trình tự và quy tắc đó.Vì như vậy trẻ dễ dàng nhận thức cuộc sống và có cảm giác an toàn hơn khi có thể biết trước được một số chuyện theo quy tắc. Khi có con nhỏ, cha mẹ cũng phải quen dần với cảm giác mất bình tĩnh và bị phá vỡ nhịp điệu cuộc sống. Thậm chí nhiều khi con phải rời nhà đi đến đâu đó một vài tiếng sau đó bình tĩnh trở về nhà và mọi việc trở lại bình thường. Đôi khi trẻ có thể chuẩn bị và giữ gìn sự gọn gàng còn tốt hơn cả người lớn. Nhưng nhiều khi cha mẹ lại phải đối mặt với  những “ bảo thủ” thú vị của trẻ, vì con cái có xu hướng lặp lại những gì đã quen thuộc. Cha mẹ cần cho trẻ làm theo khả năng và mong muốn của mình. Ví dụ như, chơi một trò chơi nào đó, ngồi vào bàn học bài, viết hoặc vẽ trong một vòng tròn nào đó, kết bạn với một ai đó… Tuy nhiên cần có một giới hạn nhất định cho những việc đó, như việc trẻ có thể ngồi học bài lúc nào cũng được nhưng `phải hoàn thành bài tập trước 8h tối. Sau khi giúp trẻ giữ được nhịp điệu công việc, cha mẹ cho con học cách kiểm soát bản thân bởi các quy tắc được dặt ra trong gia đình. Rồi trẻ sẽ quen với các quy tắc này và không cảm thấy bị áp lực khi thực hiện chúng. Quy tắc đặt ra cần nhất quán và tất cả các thành viên trong gia đình đều phải tuân thủ. Khi đưa ra quy tắc hoặc yêu cầu, cha mẹ tránh đưa ra các câu mệnh lệnh như “không ai chơi diêm cả”, “kẹo được ăn sau bữa ăn trưa”. Có một vài trường hợp ngoại lệ rất hiếm khi xảy ra vẫn có thể chấp nhận như bố đi làm về khuya (10h đêm), nếu trẻ đòi bố, mẹ có thể cho con cùng chờ bố về và đi ngủ muộn hơn mọi khi. Tuy nhiên những hành động bạo lực: đánh, cấu , véo hay là cắn mẹ, trêu em nhỏ hoặc ném đổ vỡ đồ…không được chấp nhận dù trong bất kì tình huống nào. Bởi hành động đó vi phạm tiêu chuẩn đạo đức, là những điều cấm kị trong xã hội.

3. Giúp con tránh những hành vi sai trái

Cha mẹ và con cái rất quan tâm đến nhau, cha mẹ hay bỏ dở việc của mình để hỗ trợ cho con. Và khi trẻ không vâng lời thường bị kết tội có dự định tồi. Thực chất nguyên nhân trẻ nhất quyết không nghe lời bắt nguồn từ tâm lý, đó là cảm xúc chứ không phải là lý lẽ. Nguyên nhân do trẻ đấu tranh cho sự quan tâm; để tự khẳng định, chống lại sự chuyên quyền của cha mẹ; mong muốn trả thù; mất niềm tin vào khả năng thành công của bản thân. Những gì trẻ làm hợp quy luật và thể hiện nhu cầu của con: cần được cha mẹ yêu thương và quan tâm chăm sóc, nhu cầu được thừa nhận và tôn trọng tự do cá nhân, đối xử công bằng. mong muốn thành công. Nỗi bất hạnh của trẻ ở chỗ chúng bị tổn thương sâu sắc vì những nhu cầu đó không được đáp ứng, nếu thử bù đắp những thiếu thốn đó nhưng không sao bù đắp được. Cha mẹ  có thể giúp con nhưng cần hiểu được nguyên nhân sâu xa của việc trẻ không chịu nghe lời. Hãy tìm mọi cơ hội để khuyến khích trẻ, hãy đánh dấu bất kì thành công nào của trẻ, kể cả nhỏ nhất. Hãy bảo vệ trẻ, giúp trẻ tránh những thất bại quá lớn có thể gặp phải. Những nỗ lực mà chúng ta thực hiện nhằm bảo đảm chuyển những trạng thái tiêu cực sang những hành động có kiểm soát.

Hy vọng một vài chia sẻ trên sẽ giúp cha mẹ và con cái thêm hiểu nhau và điều chỉnh cuộc sống hài hòa trong gia đình của mình.

Mai Trang